Papağanlar da Tüy Yolma Nedenleri

Muhtemelen, en çok can sıkan ve en çok kafa karıştıran istenmeyen davranışların başında tüy yolma gelir. Papağan tüylerini çiğnemeye, çekmeye ve hatta kendini iyileştirilmesi mümkün olmayacak şekilde yaralamaya başlar.  Uzunca bir süre, insanlar papağanların neden böyle yaptığını anlamadı ,fakat yıllar geçtikçe ve insanlar papağanları farklı ele almaya başladıkça cevaplar netleşti. Ayrıca, kanatlı tıbbı ve papağan dieti son 30 yılda bu korkunç davranışın daha fazla nedenini ortaya çıkaracak şekilde hızlıca ilerledi.

Papağanlar bir çok çeşit sebepten dolayı tüy yolar; bazıları hastalıktan, bazılarıysa duygusal eksiklikten. Ana nedenleri aşağıdaki gibidir.

Can Sıkıntısı: Sıkılmış bir papağan tüy yolabilir. Her papağan meşgul olacak şeylere, çiğneyeceği oyuncaklara, dinleyeceği ya da izleyeceği radyo ve televizyona ve onunla ilgilenecek bir sahibe ihtiyaç duyar. Papağanlar günde 30 dakika kafes dışı aktiviteyle memnun kalmaz. Bir çok uyarıcıya ihtiyaçları vardır.

Küçük Papağan Kafesi: Kenetlenmiş (rahat hareket edemeyen) bir papağan o kadar kızar ki tüylerini yolar ve çiğner.

Korku:Fobileri olan bir papağan aşırı korkusunun ve kızgınlığının hıncını kendinden alır.

Çeşitsiz Beslenme: Zaruri yağların, vitaminlerin ve minerallerin uygun miktarda verilmediği bir beslenme kuru bir cilde ve sonucunda tüy yolmaya neden olur.

Hastalık: Acı veren, kaşındıran ya da huzursuzluk veren hastalıklar, özellikle huzursuzluğun olduğu bölgede tüy yolmaya neden olur. Mesela, solunum yolu enfeksiyonu olan bir papağan sadece göğsünü yolar.

Bitler ve Keneler: Deride ya da tüylerde hastalığa sebep olan herhan gibi böcek tüy yolmaya sebep olur.


Metal Zehirlenmesi: Veterineriniz tüy yolmaya neden olan metal zehrini kontrol etti mi ?

[caption id="attachment_3052" align="alignleft" width="369"] Papağanlarda Tüy Yolma[/caption]

Uygun Olmayan Aydınlatma: Tüm papağanlar güneş ışığına ya da yapay ‘full spectrum’ ışığa ihtiyaç duyarlar.

Papağan Duş: Tüylerin üzerindeki yağ ya da pislik ve banyo yaptırılmadığında oluşan kuru bir cilt, tüy yolmaya neden olabilir.

Hormonal Kızgınlık: Eşleşme sezonunda hormonal artıştan dolayı eşleşmeyen bir papağan kızgınlaşabilir ve bastırılmış enerjisinin hıncını tüylerinden alır.

Çevresel Dürtüler: Bir doğum günü partisinden sonraki parlak balonlar ya da parıldayan süsler gibi çevredeki bazı yeni ve korkutucu şeyler aniden tüy yolmaya neden olabilir.

Çevresel Değişiklikler: Mobilyanın yerini değiştirmek ya da kafesin yerini değiştirmek tüy yolmaya neden olabilir. Papağanlar tutarlılığı severler.

Nikotin: Sigara tiryakileriyle yaşayan ya da sahiplenilen papağanlar tüy yolmaya eğilimlidirler çünkü nikotin papağanın tüylerine tortusunu bırakır.

Sahip Değişimi: Görüntüdeki ani değişiklikler (Sakalları tamamen kesmek, saç rengini değiştirmek, gözlük giymeye başlamak, vb) hassas bir papağanda tüy yolmaya neden olur. Ayrıca, sahibin bir süreliğine gitmesi de tüy yolmaya sebep olur.

Seyahat: Papağanın bir yerden bir yere seyahati de tüy yolmaya sebep olabilir.

Yanlış Kanat Ayarı: Eğer kanat tüylerinin bitimleri çok keskin ya da düzensiz bırakılırsa deriyi rendeler ve kaşıntıya sonucunda da tüy yolmaya neden olur.

Ailedeki Değişiklik: Evden birinin gitmesi ya da onu korkutan birinin eve taşınması, yeni bir bebek ya da ev hayvanı ani tüy yolumuna neden olur.

Kuluçka: Yumurtaların üzerine yatan papağanlar, yumurtaları sıcak tutabilmek için göğüslerindeki tüylerinin bazılarını yolarlar. Bu normaldir.

Bebek Tüylerinin Yolunması: Bazen anne papağanlar bebeklerinin tüylerini yolarlar. Bu bir ölçü normaldir. Ancak anne, bebeklere ciddi zarar veriyorsa ya da onların derisini kanatıyorsa, yavruları derhal ayırıp elle beslemeye başlayın.

Yani tüy yolma çeşitli nedenlerden dolayı baş gösterebilir ,ancak çığlık atma ve ısırma gibi olumlu yönde davranış değişikliği sağlanabilir. Mesela; diyelim ki bir papağan hastalık sonucunda tüy yolmaya başladı, her yolduğunda sahibi ona bağırıyor ya da kafesin yanına koşarak gidiyor, en azından tüy yolma esnasında sahibin gerginliği yükseliyor ve papağan veterinere götürülüp fiziksel problem ilaçla çözülüyor fakat tüy yolma devam ediyor. Neden ? Çünkü papağan her yolduğunda daha önce görmediği ilgiyi gördü. Bazı papağanların daha fazla ilgiye ihtiyacı vardır ancak bu tüylerini yolduktan sonra gösterilmemeli. Her zaman ilgilenilmelidir.

Bu davranış bozukluğuna hiçbir türün bağışıklığı olmamasına rağmen, Kakadular, Gri Afrika Papağanları, Macawlar, Amazonlar ve Eklektuslar tüy yolmaya ve kendilerine zarar vermeye en eğilimli olan türlerdir. Ayrıca, bir papağanın acı çekme kapasitesi varsa (küçük kafese koyulma, ilgilenilmeme, özgürlüğü elinden alınma), tüy yolma kapasitesi de vardır.

Tüy yolan bir papağana ilk yapılması gereken sağlık problemlerini çözmeye yarayan bir dolu test için bir veterinere(kanatlılardan anlayan)  götürmek olacaktır. Enfeksiyonlar, mantarlar, virüsler, parazitler yolmaya neden olur. Aşağıda diğer mümkün çözümler.

Beslenme: Tüy yolan papağanınızın beslenmesini güçlendirmeniz gerekli. İlave yiyecekler papağan için zaruridir. Tüylerini yolan papağanların daha fazla proteine ihtiyacı olduğunu gösteren kanıtlar var.

Daha Fazla İlgi: Tüy yolan papağanla oyunlar oynayın. Oynadığınız sürece tüylerini yolmayacaktır.


Yapılması Gereken İş: Tüy yolan papağana bir sürü çiğneyeceği ve parçalayacağı şeyler verin. Kağıt, gagasını formda tutan oyuncaklar gibi onu meşgul eden ve tüylerinden uzak tutan herhan gibi şey iş görür.

Dallar: Kafese bir çok; temiz, ilaçsız, zehirli olmayan ağaçların dallarını yerleştirin. Papağanın dallar yontulana kadar onları kemirmek dışında çok az seçeneği vardır.

Arkadaş Kuş GETİRMEYİN: Genel duyumun aksine bu papağanın tüy yolmasını durdurmaz. Bazı papağanlar arkadaşı kabul etmesine rağmen, bazıları onu bir rakip olarak görecek ve hiç ilgilenmeyecektir. Eğer tüy yolma hastalıktan kaynaklanıyorsa ve papağana bir arkadaş bulduysanız, bu nasıl yardımcı olabilir ? Aksine eğer tüy yolan papağanda viral bir enfeksiyon varsa diğer kuşa da bulaşması muhtemeldir.

E-Tasma (Elizabeth Tasması): Son çare olarak papağanınıza Elizabeth tasması takmalısınız. Bu papağanın tüylerini yolmayı engeller. En iyi E-tasma saydam olanıdır böylelikle papağanın görüşünü kapatmaz. E-tasma seçerken lütfen dikkatli olunuz (boyunu kapsayan bölge kesici olmasın) ve bunu sadece papağan cildine ciddi zarar vermeye başladıysa takın. Unutmayın ki; bu, sadece problem için bir tampondur, iyileştirici değildir.